W Polsce od dawna wierzono, że władzę na wilkami sprawuje św. Mikołaj. W zimowe dnie i długie noce miał się przechadzać po lasach na czele wilczej watahy. Nie wolno było zbliżać się do św. Mikołaja, ani tym bardziej podsłuchiwać jego rozmów z wilkami. Święty jest również patronem pasterzy i bydła, dlatego wnoszono do niego modlitwy ochronne: „Święty Mikołaju,weź kluczyki z raju. Zamknij paszczękę psu wściekłemu, wilkowi leśnemu. Niech po bydlątku i po cielątku krewki nie chlipają, skórki nie zdzierają”. Mikołaj miał też sprawować władzę nad wilkołakami. Z rejonów Lipska pochodzi opowieść o pastuchu, na którego napadł wilk ogromnych rozmiarów. Wtem niespodziewanie pojawił się starszy mężczyzna. Na jego widok wilkołak zaskomlał, odstąpił od pastucha i rzucił się świętemu do nóg w pokorze. W Kryłowie-Kolonii znajduje się nietypowa kapliczka ze świętym Mikołajem i wilkiem leżącym u jego stóp. Kapliczka jest prawdopodobnie wotum dziękczynnym miejscowego dziedzica, który przeżył atak wilczej watahy. Badacze uważają, ze św. Mikołaj skupił w sobie cechy przedchrześcijańskiego boga Welesa, posiadającego moc władania dzikimi zwierzętami,a zwłaszcza wilkami.
„Mikołaj od wilków”- tempera jajowa na desce, srebro na pulmencie, 30 cm x 30 cm, 2020 r.
Źródło: „Sacroklimaty: Św. Mikołaj z wilkiem”
„Św. Mikołaj z wilkiem”
„Bestiariusz. Zwierzęta” -Witold Vargas