Wilcza Madonna

2 lutego w kościele katolickim obochodzone jest święto Matki Boskiej Gromnicznej, natomiast w tradycji ludowej nazywane jest świętem Matki Bożej Gromnicznej z wilkami. Gromniczna Madonna to wilcza matka, która chroni wilki przed ludźmi. Zwracano się do niej z modlitwą: Gromniczna Pani z wilkami- módl się za nami.

W Polsce znana jest legenda o spotkaniu Matki Bożej z wilkiem. Mroźną lutową nocą, Maryja szła przez las, a za nią podążał wilk. Zwięrzęcia poszukiwali chłopi z okolicznej wioski pragnąc go zabić. Spotkali po drodze Maryję i zapytali czy nie widziała wilka. Matka Boża odparła, że nie spotkała żadnego zwierzęcia. Dodała jeszcze by chłopi poszukali wilka w swoich sercach i kazała im iść do domu. Chłopi odeszli i gdy znikali za horyzontem spod płaszcza Madonny wysunęła się głowa wilka. Maryja nie wydała wilka na śmierć i ochroniła go przed chłopami.

Wizerunek Matki Bożej Gromnicznej wywodzi się od Dziewanny, która przedstawiana była w towarzystwie wilków. Nazwa Gromniczna wywodzi się od gromów burzowych przed którymi miała bronić. Trudno jednak w lutym spodziewać się burzy. Chodziło bardziej o gromy pożądane czyli takie, które związane są z huczną zabawą. W tym czasie wilki rozpoczynały swoje amory i ludzie szli w ich ślad rozpoczynając wesołe uroczystości na cześć miłości. Dziewczęta wyruszały na poszukiwanie mężów zaś mężczyźni przebierali się za wilki.

Jedno ze słowiańskich plemion nosiło nazwę Lutycy i uważali się za dzieci wilków. W języku rosyjkim na wilka mówiono kiedyś lutyj. Istnieje hipoteza, że polska nazwa miesiąca luty stąd się wywodzi. Więc za patrona lutego możemy uznać wilka.

Źródło: Racjonalista, „Wycie w ciemności, wilki i wilkołaki Europy” – Bartłomiej Grzegorz Sala